HARI INI, sembilan tahun lalu, negara digemparkan dengan kejadian pesawat syarikat penerbangan murah terkemuka Air Asia terhempas di perairan Selat Karimata Kalimantan Tengah.
Pesawat milik Air Asia Indonesia dengan no pendaftaran QZ8501 berlepas dari Lapangan Terbang Antarabangsa Juanda, Surabaya dan dijadualkan tiba di Lapangan Terbang Antarabangsa Changi, Singapura.
Dua juruterbang, empat krew kabin, termasuk 156 penumpang telah diisytiharkan maut dalam kemalangan itu. Selepas siasatan yang teliti, Jawatankuasa Keselamatan Pengangkutan Kebangsaan (KNKT) mengumumkan dapatan mereka mengenai apa sebenarnya yang terjadi.
Berikut ringkasan laporan tersebut.
AirAsia QZ8501 terbang dari Lapangan Terbang Antarabangsa Juanda, pukul 05.35 pagi. Setelah berlepas, juruterbang mengesan gangguan pada sistem pengehad perjalanan kemudi (RTL) di bahagian ekor pesawat dan gangguan ini dikesan melalui isyarat amaran pada pukul 06.01 pagi.
Mengetahui bahawa terdapat gangguan, juruterbang cuba mengatasi masalah ini dengan mengikuti prosedur yang terkandung dalam pemantauan pesawat berpusat elektronik (ECAM).
Bagaimanapun, gangguan yang sama berlaku lagi pada pukul 06.09 pagi dan mendorong juruterbang mengambil tindakan menggunakan prosedur yang sama.
Empat minit selepas masalah kedua berlaku, terdapat satu lagi masalah dengan bahagian yang sama dan tanda amaran yang serupa. Juruterbang kemudian kembali menjalankan prosedur berdasarkan ECAM.
Walau bagaimanapun, masalah dalam bahagian yang sama muncul semula. Menurut Pengerusi KNKT Soejanto Tjahjono juruterbang menukar prosedur yang tidak mengikut ECAM selepas gangguan keempat berlaku.
Katanya, masalah ini berbeza dengan tiga gangguan sebelum ini. Pada masa itu, juruteknik pesawat menetapkan semula pemutus litar (CB) pada komputer pembesaran penerbangan (FAC).
Penyiasat KNKT mengesyaki juruterbang melakukan pengendalian berbeza semasa gangguan keempat selepas teringat apa yang dilakukan juruteknik pada 25 Disember 2014. Juruterbang itu didakwa menetapkan semula CB supaya gangguan RTL itu diselesaikan.
Bagaimanapun, usaha ini sebenarnya telah menyahaktifkan FAC 1 dan 2. Keadaan kedua-dua komputer yang tidak aktif menyebabkan kawalan pesawat berubah daripada autopilot kepada manual.
Pesawat kemudian bergolek enam darjah sesaat apabila penerbangan dilakukan secara manual. Malah, biasanya pesawat hanya berputar dua atau tiga darjah sesaat. Ini disebabkan oleh kerosakan pada RTL, yang merupakan salah satu alat kawalan stereng pesawat.
Selepas sembilan saat tiada kemudi, AirAsia QZ8501 kemudian bergolek 54 darjah.
Juruterbang sebenarnya mempunyai masa untuk mengawal pesawat kerana ia bergolek selepas input menjadikan kedudukannya normal. Bagaimanapun, hidung QZ8501 naik dan menyebabkan pesawat itu mendaki ke ketinggian yang melampau.
Pada masa itu, kelajuan QZ8501 mencapai 11,000 kaki seminit, daripada 32,000 kaki kepada 38,000 kaki. Pada ketinggian 38,000 kaki, QZ8501 berguling ke sudut 104 darjah yang menyebabkan pesawat itu mengalami keadaan terhenti.
Pesawat itu turut mengalami kelajuan paling rendah 57 knot, kemudian turun pada ketinggian 29,000 kaki dan cerun 104 darjah.
Fiuslaj sebenarnya kembali ke kedudukan normalnya pada ketinggian itu, tetapi pesawat berada di luar kawalan juruterbang. QZ8501 kemudiannya terjun ke laut, membunuh seluruh anak kapal termasuk ratusan penumpang di dalamnya.
“Pesawat itu hilang daya angkat, tetapi dapat kembali ke kedudukan stabil. Jadi, sehingga turun ke laut, ia seolah-olah dalam keadaan biasa (seperti melakukan pendaratan),” jelas Soerjanto. -Kompas.com